Stres jest powszechnie kojarzony z wieloma aspektami zdrowia fizycznego i psychicznego, ale jedno z często zadawanych pytań brzmi: czy stres pomaga spalać kalorie, a co za tym idzie – czy może wspierać odchudzanie? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, gdyż stres wpływa na organizm w różnorodny sposób, a jego wpływ na spalanie kalorii może być zarówno pozytywny, jak i negatywny.
Stres a metabolizm: jak to działa?
Stres aktywuje układ nerwowy i wywołuje uwolnienie hormonów stresu, takich jak adrenalina i kortyzol. Adrenalina jest znana z tego, że mobilizuje organizm do walki lub ucieczki, przyspieszając tętno i zużywanie energii, co teoretycznie może prowadzić do spalania większej ilości kalorii. W krótkim czasie, zwłaszcza podczas ostrej reakcji stresowej, organizm może faktycznie spalać więcej energii.
Jednak długotrwały stres działa inaczej. Kortyzol, hormon uwalniany podczas przedłużonego stresu, ma odwrotne działanie – hamuje metabolizm i zwiększa apetyt. Kortyzol sygnalizuje organizmowi, że może być potrzebna dodatkowa energia w obliczu długotrwałego stresu, przez co zwiększa chęć na kaloryczne, bogate w cukry i tłuszcze pokarmy. Zamiast wspierać odchudzanie, stres może prowadzić do nadmiernej konsumpcji kalorii, co ostatecznie utrudnia utratę wagi.
Co mówi badanie?
Badania prowadzone na Ohio State University dostarczają dowodów na to, że stres może faktycznie hamować spalanie kalorii. W badaniu przeprowadzonym na grupie kobiet, okazało się, że te, które były zestresowane, spalały o 104 kalorie mniej w ciągu siedmiu godzin po spożyciu posiłku o wartości 960 kalorii i 60 gramów tłuszczu. To zaskakujące odkrycie pokazuje, że w stanie stresu organizm może działać mniej efektywnie pod względem metabolizmu.
Mimo że różnica 104 kalorii wydaje się niewielka, to w dłuższej perspektywie może ona prowadzić do przyrostu masy ciała. Przy chronicznym stresie, efekty kumulują się, a spowolniony metabolizm utrudnia organizmowi spalanie kalorii, co może prowadzić do nadwagi.
Stres a utrata wagi – paradoks?
Paradoksalnie, choć stres może spowolnić metabolizm, w niektórych przypadkach może on prowadzić do utraty wagi. Jest to związane z działaniem adrenaliny, która w sytuacjach ostrego stresu zmniejsza apetyt i mobilizuje organizm do zwiększonego zużycia energii. W niektórych sytuacjach, osoby doświadczające silnego stresu mogą mieć trudności z jedzeniem, co prowadzi do utraty wagi.
Niemniej jednak, jest to raczej efekt krótkoterminowy i dotyczy głównie sytuacji nagłego, ostrego stresu. W dłuższej perspektywie dominujące stają się skutki działania kortyzolu, który hamuje spalanie kalorii i sprzyja odkładaniu tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicach brzucha.
Czy stres pomaga spalać kalorie?
Choć krótkotrwały stres może prowadzić do zwiększonego spalania kalorii, długotrwały stres, który wiąże się z chronicznym podwyższonym poziomem kortyzolu, ma przeciwny efekt. Badania pokazują, że osoby zestresowane spalają mniej kalorii, co może prowadzić do przyrostu masy ciała. Dlatego nie można polegać na stresie jako metodzie wspomagającej odchudzanie – w rzeczywistości stres może utrudniać ten proces, a nawet sprzyjać przybieraniu na wadze.
Najlepszym podejściem do zarządzania wagą jest redukcja stresu, zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna. Zamiast polegać na wpływie stresu na kalorie, warto skupić się na strategiach, które wspierają zdrowy styl życia.